اشتهاآور گیاهی برای کودکان مبتلا به نارسایی رشد (FTT)
نارسایی رشد (FTT) به شرایطی گفته می شود که فرد وزن و رشد کافی ندارد. این شرایط درهر سنی، به ویژه در دوران نوزادی و اوایل کودکی اتفاق می افتد. FTT در همه گروههای اقتصادی و اجتماعی وجود داشته ولی در جوامع کم درآمد شیوع بیشتری دارد. بر اساس گزارش والدین، 20 درصد از کودکان در دوران کودکی اختلالات خوردن را نشان می دهند.
25 مرداد 1400
اگرچه افزایش مصرف کالری درمان اصلی FTT است، اما به دلیل آنکه اکثر کودکان دچار FTT مشکل کاهش اشتها را هم دارند، کار درمان سخت می شود. اکثر مطالعات انجام شده در این حوزه نشان دهنده موثر بودن کنترل و تجزیه-تحلیل رفتاری کودک را در جهت درمان اختلالات تغذیه ای نشان می دهند.
از جمله داروهای شیمیایی که برای بهبود رفتارهای تغذیه ای و افزایش وزن بخصوص در کودکان مورد استفاده قرار می گیرد داروی سیپرو هپتادین می باشد. این دارو عوارض جانبی خاص خود را دارد. اعتقاد بر این است که داروهای گیاهی نسبتاً بی خطرتر هستند و عوارض جانبی کمتری نسبت به سایر داروها دارند. در سال های اخیر، گرایش فزاینده ای به استفاده از مکمل های گیاهی در بیماری ها در سراسر جهان بوجود آمده است. استفاده از داروهای گیاهی در کودکان نیز رایج است. ترکیبات گیاهی که در داروهای گیاهی یافت می شوند می توانند اشتها را فراتر از اثرات مورد انتظار سایر مواد مغذی تغییر دهند.
گیاه شنبلیله
گیاه شنبلیله با نام عمومی Fenugreek و نام علمی Trigonella foenum-graecum، گیاهی یک ساله از خانواده Fabaceae بوده و در مناطق مختلف جهان به عنوان گیاهان دارویی، غذایی و ادویه ای بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. شنبلیله یکی از قدیمی ترین اجزاء داروهای سنتی محسوب شده و در طب آیورودا و طب سنتی چین مورد استفاده قرار گرفته است. گیاه شنبلیله حاوی دسته ترکیبات آلکالوئیدها، فلاونوئیدها، استروئیدها، ساپونین ها و فیبرهای محلول و نامحلول در آب می باشد. وجود 4 تا 8٪ ترکیبات ساپونینی و 1٪ ترکیبات آلکالوئیدی در گیاه شنبلیله موجب تحریک معده و افزایش اشتها می گردد. در مطالعاتی که بر روی اثرات فارماکولوژی این گیاه انجام شده است، مشخص گردیده این گیاه دارای اثرات آنتی اکسیدانی، حفاظت از معده، ضد روماتیسم و محرک اشتها است. در یک مطالعه بالینی که پودر شنبلیله به صورت خوراکی به عنوان یک محرک اشتها تجویز شده است، اثرات کاملا مثبت آن به اثبات رسیده است. کمیسیون E مصرف خوراکی دانه شنبلیله را جهت درمان کم اشتهایی مورد تایید قرار داده است.
گیاه کاسنی
گیاه کاسنی با نام علمی Cichorium intybus گیاهی چند ساله از خانواده Asteraceae می باشد. در طب سنتی بر خواص صفراآوری، کمک به هضم غذا، رفع مشکلات کبدی و افزایش اشتهای این گیاه تاکید شده است. بر اساس تک نگار اتحادیه اروپا، استفاده ازکاسنی در تسکین علائم خفیف اختلالات گوارشی (مانند احساس پری شکم، نفخ شکم و هضم کند) و کاهش اشتها موثر است.
گیاه زردچوبه
گیاه زردچوبه با نام علمی Curcuma longa از حدود 4000 سال قبل در هند به طور گسترده مورد استفاده قرار می گرفته است. این گیاه در طب آیورودا جهت تقویت کلی انرژی بدن، ضد نفخ و بهبود هضم غذا مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این گیاه به عنوان حل کننده سنگ های صفراوی و تسکین دهنده درد آرتروز کاربرد دارد. کمیسیون E مصرف این گیاه را جهت درمان علائم سوء هاضمه، اختلالات کبدی و از دست دادن اشتها تأیید کرده است. در مطالعه ای که توسط فولدسیو و همکاران بر روی خرگوش و به مدت 9 هفته انجام شده است، نشان داده شده که اضافه شدن زردچوبه به عنوان مکمل، اثرات مثبتی بر روی وزن گیری گروه های مورد مطالعه داشته است.
گیاه زنجبیل
گیاه زنجبیل با نام علمی Zingiber officinale به طور گسترده ای در سراسر جهان به عنوان ادویه، طعم دهنده و داروی گیاهی استفاده می شود. این گیاه در طب سنتی های آیورودا، چینی ها، عرب ها، آفریقایی ها، کارائیب و بسیاری دیگر برای درمان انواع بیماری ها مانند: حالت تهوع، استفراغ، آسم، سرفه، تپش قلب، التهاب، سوء هاضمه، از دست دادن اشتها، یبوست و درد کاربرد دارد. پزشکان قرن نوزدهم از آن جهت ایجاد تعریق، بهبود اشتها و مهار حالت تهوع استفاده می کرده اند.
گیاه رزماری
گیاه رزماری با نام علمی Rosmarinus officinalis بومی مناطق مدیترانه بوده و دیوسكوریدس درباره آن می نویسد: خوردن گل آن موجب آرامش مغز، قلب و معده شده و حافظه را تقویت می نماید. در مطالعه ای که آسوواتا و همکاران بر روی اتنوبوتانی منطقه جنوب آفریقا انجام داده اند مشخص گردیده از این گیاه جهت درمان کاهش اشتها استفاده می شود. در مطالعه ی دوسوکوری که توسط نعمت اللهی و همکاران بر روی 68 دانشجو به مدت یک ماه انجام شده است، مشخص گردیده که یکی از اثرات تجویز این گیاه افزایش اشتها می باشد.
شربت گیاهی اشتهاآور ریاپت
شربت گیاهی ریاپت دارای عصاره گیاه شنبلیله، عصاره گیاه کاسنی، عصاره گیاه زنجبیل، عصاره گیاه زردچوبه، عصاره گیاه رزماری، ترکیبات معدنی آهن، ید و ویتامین دی می باشد. این شربت دارای اثراتی همچون اشتهاآور، افزایش وزن، کمک به رفع کم خونی است. این شربت در کودکان سه سال به بالا کاربرد داشته و در سنین پایین تر و دوران شیردهی و بارداری با تجویز پزشک امکان مصرف دارد.
مراجع:
- Javan R, Kooshki A, Afzalaghaee M, Aldaghi M, Shokri S, Naghedi Baghdar H, Delshad E, Yousefi M. Herbal Appetizer for Children with Failure to Thrive (FTT) in View of Traditional Persian Medicine: A Review. International Journal of Pediatrics. 2017 Dec 1;5(12):6203-20.
- Rebhi Hilles A, Mahmood S. A review on phytochemistry and pharmacological effects of Trigonella foenum-graecum. Advanced Herbal Medicine. 2016;2(3):61-7.
- Bahmani M, Shahinfard N, Rafieian-Kopaei M, Saki K, Shahsavari S, Taherikalani M, Ghafourian S, Baharvand-Ahmadi B. Chicory: A review on ethnobotanical effects of Cichorium intybus L. Journal of Chemical and Pharmaceutical Sciences. 2015;8(4):672-82.
